Popüler Kültür

Popüler Kültür

Kitle kültürü'nün devamının sağlanması için sistemin ortaya koyduğu, bu açıdan bakıldığında varolması kaçınılmaz olan kültür. Popüler kültür, kitle kültürünün oluşturduğu yabancılaşmanın bir sonucudur. Sistemi değiştirmenin anlamsızlığını vurgulayan hatta onu sevdirmeyi amaçlayan kitle kültürü her ne kadar bu konuda başarılı olsada, toplumda bir huzursuzluk yaratması kaçınılmazdır. Popüler kültür, bu açıdan bakıldığında kişilerde ortaya çıkan sisteme aykırı davranma isteği, yabancılaşmayı yok sayma arzusu, bireylerin özgürleşme hevesi ve farklı olma güdüsünü bastırmak amacıyla sistem tarafından ortaya çıkarılmaktadır. Sistem, insan doğasındaki bu güdüleri ortaya çıkartırken bunu kontrollü bir biçimde yapar. Böylelikle hem bu dürtüler kontrollü bir şekilde ihtiyaçları karşılar hemde oluşması muhtemel bir başkaldırıda önlenmiş olur. Yani popüler kültür bir yandan sisteme bağlıyken diğer yandan sisteme karşıdır. Görüldüğü gibi onbeş dakikalık ünlüler, beş para etmez kalitede ama milyonlarca liralık elbiseler aslında sistemin devam etmesi için gerekli bir yanılsamadır. Kısa sürede olsa bu farklı(aslında inanmak istemesekte birbirinin kopyası) ürünler/olaylar sadece kitle kültürünün gerçekleşmesine ön ayak olmaktadır. Popüler kültür, sanayi öncesi toplumlarda zorunlu bir olgu olmuştur. Bunun nedeni merkezi devletin aslında taşrada tam bir güç sağlayabilecek kültürel, eğitsel, baskıcı devletsel vs.. ürünlere sahip olamamasıdır. Ancak kapitalizmin gelişimi sonucunda bu özellikler devletlerce birer birer kazanılmıştır. Ancak burada ortaya çıkan eğitimli ve toplumda sıkışmış insan modelini bir şekilde oyalamak gerektiğinden bu kültür hala devam etmektedir. Az gelişmiş ülkelerde ise içsel(tam kapitalizmin sanayi öncesi gibi tamamlanmamış olması) veya dışsal(iletişim araçlarının gelişmesiyle kapitalist ülkeleri model alan insanın var olması) nedenlerle popüler kültür devletçe desteklenmektedir. Toparlarsak kapitalist bir devlet popüler kültüre muhtaçtır. Tam demokrasi asla sağlanamadığından(ki bu da başka bir tartışmadır) sistemi oyalayacak bir yanılsama gereklidir. Bunu aşmanın tek yolu okumak,okumak,okumaktır...

Onur ÇOBAN
11.4.2007